«مکزیک! بیدار شو»؛ هنرمندان در کارزار حمایت از قربانیان جنایات

«خطرناک‌ترین کشور برای روزنامه‌نگاران و وب‌نگاران در نیم‌کره‌ی غربی» عبارتی است که سازمان «گزاشگران بدون مرز» برای توصیف عدم امنیت خبرنگاران در کشور مکزیک به کار می‌برد. کشوری که فعالیت‌های غیرقانونی و خشونت‌بار کارتل‌های موادمخدر روز به روز گسترده‌تر می‌شود و تلاش‌ها و اقدامات حکومت مرکزی برای مقابله با آن‌ها در سال‌های اخیر، چندان موفقیت‌آمیز نبوده است.

آمار «کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران»  می‌گوید که از سال ۱۹۹۴ تا پایان سال ۲۰۱۱ میلادی، دست‌کم ۱۲۷ روزنامه‌نگار و وب‌نگار در این کشور به دست کارتل‌های موادمخدر به قتل رسیده‌اند. بیشتر این روزنامه‌نگاران اخبار جنایت‌ها و اقدامات غیرقانونی کارتل‌ها را دنبال و افشا می‌کردند.

دراین‌باره بیشتر بخوانید:

کارتل‌های موادمخدر در مکزیک: بلاگر خوب، بلاگر مرده است

مکزیک بالاخره در سال ۲۰۱۰ بعد از مذاکرات و فشارهای سازمان‌های مدافع آزادی بیان و حقوق روزنامه‌نگاران و به‌ویژه سازمان «گزارشگران بدون مرز» و «کمیته دفاع از روزنامه‌نگاران» قانونی را برای حمایت از روزنامه‌نگاران در برابر تهدیدها و خشونت‌های کارتل‌های موادمخدر تصویب کرد. نزدیک به ۲ سال بعد از تصویب این قانون، هنوز اما اقدامات عملی جدی‌ای برای محافظت از جان و امنیت روزنامه‌نگاران تصویب نشده و در ماه‌های اخیر ۴ وبلاگ‌نویس و روزنامه‌نگار دیگر به دست کارتل‌های موادمخدر کشته شدند.

فقط روزنامه‌نگاران و وبلاگ‌نویس‌های منتقد و افشاگر نیستند که قربانی خشونت‌ها و کشتارهای مافیای قدرتمند موادمخدر در مکزیک می‌شوند. آمار رسمی دولت مکزیک می‌گوید از دسامبر ۲۰۰۶ تا پایان سال ۲۰۱۰ میلادی، لااقل ۳۴ هزار شهروند به دست عوامل کارتل‌های موادمخدر به قتل رسیده‌اند.  دولت مکزیک اعتراف می‌کند که آمار واقعی احتمالا از این رقم هم بیشتر است و برخی از قتل‌ها هرگز گزارش نمی‌شود.

کشتار شهروندان به دست کارتل‌های موادمخدر در مکزیک به یک فاجعه‌ی ملی تبدیل شده است؛ در سپتامبر ۲۰۱۱، «دفتر حقوق بشر» سازمان ملل متحد با انتشار بیانیه‌ای از گسترش خشونت در مکزیک و قتل‌هایی که به دست کارتل‌های موادمخدر صورت می‌گیرد ابراز نگرانی شدید کرده است. سازمان ملل متحد از دولت مکزیک، فعالان حقوق بشر و جامعه‌ی بین‌الملل خواسته است تا «به هر طریق و شیوه‌ی قانونی» که می‌توانند با این جنایت‌های روزانه در شهرهای مختلف مکزیک مقابله کنند.

هنرمندان، روایت قتل‌ها را بازگو می‌کنند

گسترش کشتارها و خشونت‌های کارتل‌های موادمخدر و فراخوان «دفتر حقوق بشر» سازمان ملل متحد، جمعی از هنرمندان مکزیکی را ترغیب کرد تا کمپینی برای اطلاع‌رسانی درباره‌ی این فاجعه‌ی روزمره در مکزیک به راه بیاندازند. «مکزیک! بیدار شو» نام این کمپین است که به دنبال برقراری صلح و مقابله با خشونت‌های مافیای موادمخدر است.

هنرمندان معروف مکزیکی حالا هر یک ویدیوی کوتاهی ضبط و در سایت «یوتیوب» به اشتراک می‌گذارند؛ ویدیوهایی که هر یک روایت زندگی یکی از قربانیان کشتارهای مافیای موادمخدر است. این هنرمندان که در میان آن‌ها از هنرپیشه‌های تئاتر و سینما تا خواننده و نقاش دیده می‌شود، هر یک در ویدیویی کوتاه خود را به جای یکی از قربانیان گمنام قتل‌ها معرفی کرده و داستان زندگی و چگونگی کشته شدن خود را روایت می‌کنند.

الی گوآرا، خواننده معروف مکزیکی در ویدیوی کوتاهی که برای کمپین «مکزیک! بیدار شو» ضبط کرده است، قصه ی زندگی ماریسلا اسکوبودو را روایت می‌کند. مادری که دخترش به دست همسر خود که از اعضای کارتل‌های موادمخدر بود به قتل رسیده بود و برای اجرای عدالت درباره‌ی قاتل دخترش تلاش و مبارزه می‌کرد. ماریسلا که سعی داشت خانواده‌های قربانیان قتل‌ها را با یکدیگر متحد کند تا با هماهنگی‌ هم برعلیه این خشونت‌ها اقدام کنند، درست جلوی پله‌های ساختمان اصلی دادگاه، وقتی با عده‌ای دیگر علیه بی‌کفایتی سیستم قضایی تجمع کرده بود،به دست یکی دیگر از اعضای کارتل‌ها به قتل رسید.

خوآن کارلوس که بازیکن یکی از تیم‌های بسکتبال مکزیک بود وقتی در خانه‌ی خود با هم‌تیمی‌هایش به مناسبت پیروزی تیم‌شان مشغول بگو و بخند بود، ناگهان با هجوم یک گروه مسلح نقاب‌دار مواجه شد که به خانه‌ی او حمله برده و او را به رگبار بستند. چهارده نفر دیگر از دوستان خوآن کارلوس نیز در این حمله‌ی مسلحانه کشته و  لااقل ۲۰ نفر دیگر مجروح شدند.  قصه‌ی زندگی و قتل خوآن کارلوس را، کارلو آویلس نوازنده در ویدیوی کوتاهی که تهیه کرده است بازگو می‌کند.

دعوت به ثبت روایت‌ زندگی قربانیان 

کمپین «مکزیک! بیدار شو» صفحه‌ای در «فیس‌بوک» راه انداخته است و از همه‌ی مردم مکزیک خواسته است تا داستان زندگی قربانیان گمنام قتل‌ها در مکزیک را برای آن‌ها بفرستند تا روایت زندگی و مرگ چهره‌های گمنام، منعکس شود. آن‌ها با تصریح این که هنوز روایت‌های بسیاری از خشونت‌ها و قتل‌ها است که هرگز جنبه خبری پیدا نکرده و پرونده‌ای برایشان گشوده نشده است،از مخاطبان خواسته‌اند برای «کمک به دفاع از حقوق بشر و ثبت جنایات» روایت هرقتلی را که شنیده‌اند، مطرح و مکتوب کنند.

هنرمندان مکزیکی که کمپین را شروع کرده‌اند، از سایر نویسنده‌ها، خواننده‌ها و نوازنده‌ها و بازیگران مکزیکی خواسته‌اند تا به کمپین بپیوندند و صدای لااقل یکی از قربانیان گمنام قتل‌ها در مکزیک  باشند و توجه جهانی به این فاجعه‌ی ملی کشتار را جلب کنند.

«مکزیک! بیدار شو» به دنبال آن است که خانواده‌های فاجعه‌ی قتل‌ها را هم پیدا کرده و زندگی آن‌ها، پیگیری‌ها و تلاش‌هایشان بعد از قتل‌ عزیزان شان  را در ویدیوهای «یوتیوب» این سایت بازگو و در صفحه‌ی «فیس‌بوک» منتشر کنند.

هنوز بسیاری از هنرمندان مکزیکی به فراخوان بنیان‌گذاران پاسخ نداده‌اند، در  شرایطی که وبلاگ‌نویسان و روزنامه‌نگارانی که به دنبال افشا و پیگیری پرونده‌ی جنایات مافیای موادمخدر هستند یکی یکی یا کشته می‌شوند یا خانه‌هایشان مورد هجوم قرار می‌گیرد، دغدغه‌ی حفظ جان آن‌قدر جدی است که بسیاری از هنرمندان را از همکاری با این کمپین برای بازگویی قصه‌ی جنایت‌ها به هراس بیاندازد.

فرناز سیفی
تحریریه: فرید وحیدی