بازنگری در بیش از ۵۵۰ درس علوم انسانی

حمیدرضا آیت‌اللهی، رئیس "پژوهشگاه علوم ‌انسانی و مطالعات فرهنگی" وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در یک نشست خبری با رسانه‌ها در تهران نتایج بازنگری در دروس علوم انسانی را تشریح کرد.

او گفت، ۳ هزار و ۲۱ نفر از استادان در ارتباط با ۵۵۵ درس منتخب از میان ۳۸ رشته که برای بازنگری انتخاب شده بودند، همکاری داشتند. به گفته‌ی این مقام وزارت علوم، بیشترین بازنگری‌ها در دروس رشته‌ علوم انسانی داده شده است.

به گفته حمیدرضا آیت‌اللهی برخی از سرفصل‌ها و منابع دروس کارشناسی رشته‌های علوم‌انسانی بیش از ۲۰ سال تغییر نکرده بود بنابراین براساس مأموریتی که وزارت علوم به پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات فرهنگی محول کرد، قرار شد در مرحله اول، طرح بازنگری سرفصل‌ها و منابع دروس کارشناسی ۳۸ رشته با همیاری استادان، پژوهشگران و متخصصان صورت بپذیرد.

این مقام وزارت علوم "هدف کلی" این طرح را «روزآمدسازی سرفصل‌ها و منابع برخی دروس کارشناسی در طرح و تناسب آنها با فرهنگ اسلامی» اعلام کرد.

او گفت: «با توجه به کاستی‌های متعدد رشته‌های علوم ‌انسانی در کشور که روز آمد نبود و مناسب فرهنگ ایرانی اسلامی نبود، بر همین اساس با توجه به یکی از دغدغه‌های جدی مقام معظم رهبری تعدادی از منابع مورد بازنگری قرار گرفت».

حمیدرضا آیت‌اللهی افزود: «در بازنگری دروس سعی شده است بر تهیه سرفصل‌ها در چارچوب‌ ارزش‌های اسلامی، اهداف بلندمدت و راهبردهای کلان کشور مورد توجه قرار گیرد. همچنین سرفصل‌ها به عنوان مجموعه‌ای به هم پیوسته و متعادل تدوین شد به گونه‌ای که اجزاء آن از انسجام پیوستگی، هم‌خوانی و چیدمان مناسب برخوردار باشند و در مجموعه اهداف برنامه درسی را تحقق بخشند.»

«جستجوی پایه و اساس علوم انسانی در قرآن»

ضرورت بازنگری در دروس رشته‌های علوم انسانی دانشگاه‌ها در بحبوحه حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ مطرح شد. نتایج اعلام‌شده‌ی این انتخابات که در ۲۲ خرداد ۸۸ برگزار شد، مورد پذیرش بخش بزرگی از رای‌دهندگان قرار نگرفت و اعتراضات گسترده‌‌ای را دامن زد که به "جنبش سبز" موسوم شد. بخش عمده معترضان، قشرهای تحصیل‌کرده و دانشگاهی در تهران و شهرهای بزرگ ایران بودند.

این برآمدهای اعتراضی که بزرگترین چالش داخلی حاکمیت جمهوری اسلامی از ابتدای تاسیس آن بود و همراهی فعال قشرهای تحصیل‌کرده با این اعتراض‌ها، رهبران ایران را به واکاوی در دروس دانشگاهی واداشت.

در شهریور همان سال آیت‌الله خامنه‌ای بار نخست در دیداری با دانشجویان از وجود ۲ میلیون دانشجوی علوم انسانی ابراز نگرای کرد و گفت، «بسیارى از مباحث علوم انسانى، مبتنى بر فلسفه‏هایى هستند كه مبنایش مادیگرى است».

آقای خامنه‌ای پس از آن در مناسبتی دیگر تاكید كرد: «مبنای علوم انسانی غرب که در دانشگاه‌های کشور به صورت ترجمه‌ای تدریس می‌شود، جهان بینی مادی و متعارض با مبانی قرآنی و دینی است، در حالی که پایه و اساس علوم انسانی را باید در قرآن جستجو کرد».

اما رهبر جمهوری اسلامی سخن صریح خود را یک سال بعد – در ۲۹ مهرماه ۱۳۸۹ - در دیدار با طلاب و اساتید حوزه علمیه قم به زبان آورد. او گفت: «این علوم انسانى‌اى كه امروز رائج است، محتواهایى دارد كه ماهیتاً معارض و مخالف با حركت اسلامى و نظام اسلامى است. متكى بر جهان‌بینى دیگرى است، حرف دیگرى دارد، هدف دیگرى دارد. وقتى اینها رایج شد، مدیران بر اساس آنها تربیت می‌شوند و همین مدیران مى‌آیند در رأس دانشگاه، در رأس اقتصاد كشور، در رأس مسائل سیاسى داخلى، خارجى، امنیت، غیره و غیره قرار می‌گیرند».

در پی این اظهارات آقای خامنه‌ای بود که "شورایعالی انقلاب فرهنگی" بازنگری سرفصل‌های رشته‌های علوم انسانی دانشگاه‌های كشور را به "پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی" محول کرد.

به گزارش خبرگزاری فارس، حمیدرضا آیت‌اللهی رئیس "پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی" در نشست خبری روز شنبه ۵ آذر ۱۳۹۰ تاکید کرد: «در بازنگری دروس سعی شده است بر تهیه سرفصل‌ها در چارچوب‌ ارزش‌های اسلامی، اهداف بلندمدت و راهبردهای کلان کشور مورد توجه قرار گیرد.»

MM/DK