311011 Palästinenser UNESCO

 BM’nin Bilim, Eğitim ve Kültür Teşkilatı UNESCO, Filistin'in tam üyelik başvurusunu kabul etti.

UNESCO'nun Paris'teki merkezinde yapılan oylamaya, kuruluşun 185 üyesinden 173'ü katıldı. Başta ABD ve İsrail olmak üzere aralarında Almanya’nın da bulunduğu 14 ülke, barış sürecine zarar vereceği düşüncesiyle, Filistin’in üyeliğine “hayır” oyu kullandı. Arap ülkelerinin yanı sıra Çin, Rusya, Brezilya ve Türkiye ile birlikte 107 ülkeden de Filistinlilere destek geldi. 52 ülke ise oylamada çekimser kalmayı tercih etti.

“Tanınmanın ilk adımı”

Filistinli politikacılar kararı büyük bir coşkuyla karşıladı. Filistin lideri Mahmud Abbas, UNESCO’ya kabul edilmelerini “adaletin, hukukun ve özgürlüğün bir zaferi” olarak niteledi. Filistinliler açısından bu, yaklaşık 5 hafta önce, Birleşmiş Milletler’e yaptıkları tam üyelik başvurusunun başarıya ulaşmasının, daha doğrusu devlet olarak tanınmalarının ilk adımı.

Ortadoğu barış müzakerelerinde görev alan Birleşmiş Milletler’in eski yetkililerinden John Bell de El Cezire televizyonuna yaptığı değerlendirmede kararın büyük önem taşıdığına dikkat çekti:

“Bunu, BM Güvenlik Konseyi’nden Filistinlilerin başvurusuna ilişkin bir veto kararı çıkması halinde Genel Kurul’dan alınabilecek sonucun bir habercisi olarak görüyorum. Eğer, ki sanıyorum öyle olacak, Filistinliler Genel Kurul’a giderse, benzer bir sonuç alınacaktır.”

Kritik görüşme 11 Kasım'da

Filistinliler’in BM’ye bağımsız bir devlet olarak tam üyelik başvurusu şu anda Güvenlik Konseyi’nde. Ancak veto hakkına sahip olan ABD’nin başvuruya onay vermeyeceğini açıklaması, 11 Kasım'da toplanacak Konsey’den olumlu bir sonuç çıkmasını imkânsız hale getiriyor. Bu durumda da başvurunun Genel Kurul’a gitmesi bekleniyor. Ortadoğu uzmanı John Bell, UNESCO’dan çıkan kararın Filistinlileri cesaretlendireceğine dikkat çekti:

“Bu Filistinliler için çok önemli. Ortadoğu’daki genel havaya ve Arap Baharı’nın yaşandığı Arap dünyasına da uygun bir strateji. Güçlendiklerini hissediyorlar. Baskılara karşı nasıl direndiklerini görmek açısından dikkate değer bir durum. Özellikle de ABD ve Filistinliler arasındaki eski ilişkiler dikkate alındığında, artık kırmızı çizgileri geçtiklerini görüyoruz.”

ABD ve İsrail'de sert tepki

İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, İsrail’le bir barış sağlanmadan Filistinlilerin bir devlet olmak istediğini belirterek bu adıma karşı ülkesinin sessiz kalmayacağını dile getirdi. Bu konuda İsrail’in yanında duran ABD’nin UNESCO’da alınan karara tepkisi sert oldu. Filistinlilerin UNESCO’ya üyeliğini zamansız olarak nitelendiren Beyaz Saray Sözcüsü, bunun Ortadoğu için kapsamlı bir barış planı üzerinde çalışan uluslararası toplumun çabalarına zarar verdiğini söyledi. ABD, aynı zamanda UNESCO bütçesine yaptığı ödemeleri de durdurma kararı aldı. İsrail de aynı şekilde artık kuruluşa ödeme yapmayacak.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki Moon da bu nedenle bundan sonraki sürece ilişkin endişeli. Alınan kararın UNESCO’da istenmeyen sonuçlara yol açmasından korktuğunu dile getiren Ban, kurumun finansmanında zorluklar yaşanabileceğine işaret etti. ABD, UNESCO bütçesinin yüzde 22'sini karşılıyordu.

© Deutsche Welle Türkçe

DW/AFP/Reuters/dpa, HK/AŞ