بازی با «انقلاب اسلامی»؛ سرنوشت بهمن ۵۷ را تغییر دهید
۱۳۹۰ مرداد ۲۳, یکشنبه
حتما تا به حال از زبان اشخاصی با گرایش‌های سیاسی مختلف این جمله مشهور را شنیده‌اید: «انقلاب مردم ایران در سال ۵۷ دزدیده شد» یا جملات دیگری از این دست، بر مبنای این اعتقاد که انقلاب آزادی‌خواهانه مردم ایران به یغما رفته است.
تاریخ اما راهی برای بازگشت باقی نمی‌گذارد. چه این انقلاب «آزادی‌خواهانه» بوده و مصادره شده باشد، یا از همان ابتدا «اسلامی» و برای «بازگشت به ارزش‌ها» بوده باشد، حالا سه دهه است که ایران و ایرانی با معضلات و پیامدهای انقلابی که برخی آن را «آخرین انقلاب بزرگ قرن بیستم» خوانده‌اند، دست به گریبان است.
نوید خوانساری، متخصص جلوه‌های سینمایی بازی‌های کامپیوتری، به همراه یک تیم زبده در حال طراحی یک بازی کامپیوتری بر اساس یک ایده بلندپروازانه است: تغییر مسیر انقلاب ۵۷ در ایران با بازی‌‌ای که نام «۱۹۷۹» را برایش برگزیده. ۱۹۷۹ همان ۱۳۵۷ خودمان است؛ سالی که انقلاب مردمی به پیروزی رسید، سلسله پهلوی بر باد رفت و جمهوری اسلامی جای‌گزین آن شد.
تیم تولیدکننده بازی ۱۹۷۹، همان تیمی است که بازی سریالی و پرطرفدار GTA (Grand Theft Auro) را طراحی کرده است. تا امروز بیش از ۱۰۰ میلیون کپی از این بازی در سراسر جهان فروخته شده است. نوید خوانساری، مدیر ایرانی‌تبار و ۴۱ ساله مجموعه GTA در گفت‌وگوی اختصاصی با سی‌ان‌ان، درباره این بازی گفته است: «این بازی عنوان ساده‌ای دارد متشکل از ۴ عدد، اما همین ۴ عدد یک دنیا حرف در دل خود دارد.» عنوان فرعی بازی هم این است: «خبری از آدم‌های خوب نیست!»
طراحی بازی ۱۹۷۹ هنوز در مرحله آلفا قرار دارد و خوره‌های بازی تا انتشار رسمی آن باید یک سال و نیم صبر کنند.
تصویرگری انقلاب برای نسل‌های پس از انقلاب
خوانساری در زمان انقلاب در ایران زندگی می‌کرد، اما پس از مدتی به همراه خانواده‌اش به کانادا مهاجرت کرد. پس از چند سال، به نیویورک رفت و در آنجا استودیوی مشهور Rockstar Games را تاسیس کرد. او در مصاحبه با سی‌ان‌ان می‌گوید «می‌خواهم مردم جهان ابهامات اخلاقی موجود در داستان انقلاب ایران را درک کنند و بدانند که پیش از انقلاب همه عقاید و باورها در کنار هم در همین کشور هم‌زیستی داشتند.» او می‌گوید ایرانیان را در هر دو حالت دیده؛ «هم در بهترین روزها و هم در بدترین روزها.»
نوید خوانساری می‌گوید: «بیشتر خوره‌های بازی‌های کامپیوتری در دهه ۱۹۸۰ متولد شده‌اند. آنها شاهد این رویدادها نبوده‌اند و خیلی مهم است که فضایی برای رویت واقعیت‌ها برای‌شان فراهم شود.»
آن‌طور که او در توضیح این «بازی سیاسی» می‌گوید، از برخی از عناصر بازی محبوب GTA هم در آن استفاده شده و در روایتی که برای بازی نوشته شده، سعی شده به پشت پرده حوادث مهم تاریخی نیز اشاره شود، که این کار با بهره‌گیری از چند شخصیت کلیدی انجام می‌شود.
بیشتر ماجراها، در قلب تهران می‌گذرد و بحران ۴۴۴ روزه گروگان‌گیری دیپلمات‌های سفارت آمریکا در تهران، از مسائل محوری این بازی است. بحرانی که به قطع روابط دیپلماتیک ایران و ایالات متحده منجر شد و به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران سیاسی، از سرنوشت‌سازترین رویدادهای قرن بیستم در جهان بود.
نبردی میان نیروهای خیر و شر در بحبوحه انقلاب
در ابتدای بازی، کسی که بازی را آغاز می‌کند یک مترجم ایرانی-آمریکایی است که ماموریت آزادی گروگان‌های سفارت آمریکا را بر عهده دارد. او سه راه برای ورود به ایران در پیش‌رو دارد: ورود با هلی‌کوپتر به همراه تیمی از نیروهای ویژه آمریکایی، یا از طریق مرز عراق با کمک نیروهای ارتش صدام حسین و یا از طریق مرز افغانستان و با کمک نیروهای طالبان.
از وقتی که کاربر وارد مرز ایران شد، دیگر آن مترجم سابق نخواهد بود. حالا کاربر بازی، یک دانشجوی معترض به سیاست‌های شاه است. او شاه را برانداخته، اما از برخی از اتفاقات رخ‌داده و شرایط پدیدآمده هم ناراضی است. حالا بازی عوض می‌شود؛ ماموریت کاربر حالا این است که یک گروه نظامی کوچک را بدون خشونت و کاملا پنهانی وارد تهران کند. او باید گروگان‌ها را آزاد کند و به فکر بازسازی جامعه‌ای پساانقلابی باشد، در حالی که شایعاتی هم درباره احتمال آغاز جنگ ایران و عراق به گوشش رسیده است.
کاربر با واقعیت‌های تلخی روبرو می‌شود، اما برای انجام ماموریت گریزی از آنها نیست؛ از رشوه و معامله با شخصیت‌های منفی ماجرا گرفته تا چشم بستن به روی برخی ظلم‌ها و بی‌رحمی‌ها. حتی او شاید مجبور شود برخی از اعضای کم‌اهمیت‌تر گروه خود را قربانی کند، تا نجات «مهم‌ترها» با موفقیت انجام شود.
کاربران می‌توانند «۱۹۷۹» را به صورت گروهی هم بازی کنند. در این صورت همه‌چیز متفاوت خواهد بود؛ از حملات مسلحانه احتمالی گرفته تا شرکت در مذاکرات برای رهایی گروگان‌ها.
پیش‌بینی نوید خوانساری این است که هم از طرف مقامات ایرانی و هم از طرف مقامات آمریکایی مورد انتقاد قرار خواهد گرفت: «ایرانی‌ها حتما به این‌که آمریکایی‌های امپریالیست وارد خاک‌شان شده‌اند و به شهروندان‌شان شلیک می‌کنند اعتراض خواهند کرد و آمریکایی‌ها به این‌که این بازی بنیادگرایی اسلامی را تبلیغ می‌کند. اما من درصدد جلب رضایت هیچ‌کدام نیستم.»
مقامات ایرانی هنوز واکنشی به اخبار منتشرشده پیرامون این بازی نشان نداده‌اند. اما بررسی پیشینه واکنش‌های آنها نشان می‌دهد که ذهنیت توطئه‌انگارانه آنها بر دنیای بازی‌های کامپیوتری هم حاکم است. مقامات حکومتی در ایران، بازی‌های کامپیوتری را هم هم‌چون فیلم‌ها و تولیدات رسانه‌ای غربی، بخشی از جنگ «استکبار» ابرقدرت‌ها علیه «جمهوری اسلامی» می داند.
احسان نوروزی
تحریریه: یلدا کیانی