نشریه الکترونیکی تصویری "تاک"، ورود هنر به خانه‌ها
۱۳۹۰ اردیبهشت ۱۹, دوشنبه
گاهی اوقات جای چیزی در زندگی خالی‌ست، جای سر زدن به یک نمایشگاه نقاشی، یا عکاسی یا مجسمه‌سازی. ساعتی نگاه کردن به طرح‌ها و عکس‌ها و نقش‌ها. چرا که در زندگی روزمره‌ی امروز با ترافیک سنگین کارها و خیابان‌ها شاید کم‌تر وقتی برای چنین گشت‌زنی‌هایی لااقل برای بسیاری از آن‌هایی که خود دستی در هنر ندارند، باقی می‌ماند. اما یک فضای مجازی چیزی مثل یک نشریه‌ی الکترونیکی تصویری، گاهی می‌تواند جای چنین چیزی را، کمی، پر کند. تنها کافی‌ست یک کلیک کنید.
نشریه‌ی "تاک" که تا به امروز ۱۴ شماره (به احتساب شماره‌ی نیم) از آن بر وب منتشر شده، هدف خود را همین گذاشته است. یعنی شناساندن هنرمندان به مردم: «تاک رسانه‌است اما سعی ندارد درگیر جذابیت‌های ژورنالیستی باشد و محتوایش را بر اساس حواشی هنری روز پیش ببرد. بزرگ‌ترین هدف‌اش معرفی آرتیست‌ها و هنرشان است. به تمام طبقه‌ها.»
این چیزی‌ست که در یک گپ با فواد خاکنژاد، مدیر جوان مجموعه‌ی نشریه الکترونیکی "تاک"، می‌شنویم. او می‌گوید: «تاک علاقه‌مند است هنر را وارد سبک زندگی مردم کند.»
البته دسترسی به شماره‌های مختلف این نشریه تنها در صورت دانلود آن امکان‌پذیرست. نسخه‌ی آن‌لاین دیگری برای مطالب نشریه وجود ندارد. خاکنژاد علت آن را استقبال بیشتر از نسخه‌ی قابل دانلود بیان می‌کند: «در واقع این برای ما یک تجربه‌ی آزمون و خطا بود. در طراحی اولیه‌ی وب‌سایت هم نسخه‌ی قابل دانلود وجود داشت و هم نسخه‌ی آن‌لاین. اما بر اساس آمارهایی که ما روی وب‌سایت داشتیم نسخه‌ی آن‌لاین تقریبا محبوب که هیچ، مورد استفاده هم نبود و کاربران کاملاَ به نسخه‌ی دانلودی تاک علاقه نشان می‌دادند.»
او همچنین علت دیگر این موضوع را اینطور بیان می‌کند: « از طرفی هم ما دوست نداریم یک مجله‌ی آن‌لاین شناخته شویم و علاقه داریم مجله‌ی الکترونیک نامیده شویم. چون علاوه بر آن‌هایی که مجله‌ی ما را دانلود می‌کنند ما مخاطبینی هم داریم که مجله را روی فلش‌مموری‌ها بین دوستانی که حتی دسترسی به اینترنت ندارند پخش می‌کنند.»
با کلیلک بر دکمه‌ی دانلود هر شماره، می‌توانید به تعدادی عکس و طرح و نقاشی از هنرمندان جوان ایران دسترسی داشته باشید. جایی برای نگاه کردن. البته از خارجی‌ها هم چیزی در بین‌شان پیدا می‌شود، و خاکنژاد توضیح می‌دهد که با رعایت حق مولف چاپ شده اند.
همکاری همه‌ی اعضای تحریریه و همچنین هنرمندانی که با انتشار اثر خود در "تاک" موافقت کرده‌اند، داوطلبانه و بدون دریافت دستمزد است.
نحوه همکاری اعضای "تاک"
نشریه‌ی تصویری "تاک" از آذر ماه ۸۹ کار خود را آغاز کرده است. قرار بوده هفته‌نامه باشد که اکنون قرار است دو هفته یک بار منتشر شود. دو زبانه‌ست، انگلیسی و فارسی، اگرچه چیز زیادی برای خواندن در نشریه پیدا نمی‌شود و قرار است بیشتر «دیده» شود. مثل عکسی از عکاس جوان حنیف شعاعی.
اما نشریه‌ای که پرداختی در قبال کار اعضا ندارد چطور می‌تواند توافق اعضا را برای همکاری جلب کند؟ خاکنژاد می‌گوید: «همکاری هنرمندان در شماره‌های اولیه تاک سخت‌تر بود و هنرمندان گاهی کمی دیر اعتماد می‌کردند. اما بعد از چند شماره و دیده شدن تاک حالا خوش‌بختانه به مشکلی برنمی‌خوریم و هنرمندان هم کارها را رایگان در اختیار ما برای نمایش قرار می‌دهند.»
او توضیح می‌دهد: «تاک به یک رسانه برای معرفی بیشتر تبدیل شده است. هنر بچه‌های ایران برای خارج‌نشین‌ها، و بیشتر دوست داریم صدای هنرمندانی باشیم که جایی در گالری‌ها و اکسپوها ندارند ولی کارهایشان به شدت فوق‌العاده‌است.»
گروه نشریه‌ی"تاک" در فیس‌بوک بیش از هزار عضو دارد و آن‌طور که خاکنژاد می‌گوید، «هر شماره‌ی آن بین هفت تا ۱۰ هزار بار دانلود می‌شود.»
ایده، الهام از نمونه‌های خارجی
اما چه می‌شود که یک گروه جوان دور هم جمع شوند و سعی کنند کاری در اینترنت انجام دهند که هم حرفه‌ای باشد و هم همراه با خلاقیت و شور. خاکنژاد از شکل گرفتن گروه می‌گوید: «ایده‌ی تاک به تلاش ناموفق من در دو سال پیش برمی‌گشت. من احساس می‌کنم ما در ایران هنوز که هنوز است با مفهوم مجله‌ی الکترونیک مشکل داریم و درست درک نکردیم. بعد از شکست ایده‌ی اولیه‌ی من تاک در آذرماه سال ۸۹ دوباره استارت خورد و به جایی که حالا رسیده است رسید.»
او می‌گوید: «ایده‌ی تاک مربوط می‌شد به رسانه‌های دیجیتالی و مجلات الکترونیکی که صرفاَ متمرکز بر هنر بودند، بیشتر تصویری بودند و خارج از ایران منتشر می‌شدند و در ایران مشابه‌اش را نداشتیم.»
و این طور می‌شود که گروه شکل می‌گیرد: «ایده را وقتی مطرح کردم، آغاز کار را با دوست گرافیست‌ام مهدی قاسمی استارت زدیم و بعد علی هنرور که او هم ژورنالیست است و هم مجسمه‌ساز به تیم ما اضافه شد و بعد از دوستانی که در رشته‌های مختلف متخصص بودند دعوت به کار شد.»
خاکنژاد می‌گوید: «تاک زودتر از چیزی که انتظارش را می‌رفت شکل خود را پیدا کرد و بی‌شک از شماره‌ی نیم تا حالا که چهارده شماره از آن منتشر شده تغییرات فراوانی کرده است.»
تلاش برای ارتقای کار
وقتی بر "تاک" کلیک می‌کنی در صفحه اول سایت به جز ۱۴ شماره‌ی مجله، یک ویدیو هم می‌بینی. که با کلیک بر آن، شاهد گزارشی ویدیویی خواهی بود از نمایشگاه عکس نیوشا توکلیان، عکاس ایرانی، با عنوان «گوش کن» که زمستان ۸۹ در تهران بر پا شد.
از ماجرای این تک ویدیو می‌پرسیم. جواب فواد خاکنژاد این است: «تاک سعی دارد رسانه‌ای مولتی‌مدیا باشد و علاوه بر مجله‌اش که هر دو هفته منتشر می‌شود بخش‌هایی مثل پادکست و ویدئو هم داشته باشد. در مورد ویدئوی نیوشا، نیوشا اولین مهمان بخش ویدئویی تاک بود و تاک به بهانه‌ی نمایش‌گاه‌اش سعی داشت نگاه متفاوتی به یک هنرمند داشته باشد و سعی داشت با ویدئویی حرفه‌ای ثابت کند که هنر در ایران لایق پوشش رسانه‌ای محترم‌تر و معتبرتری‌ست.»
خاکنژاد سعی می‌کند حوزه‌هایی را که "تاک" می‌خواهد پوشش دهد، بیشتر توضیح دهد: «مجله‌ی ما عنوان "هنرهای تصویری" را یدک می‌کشد و حوزه‌هایی مثل عکاسی، نقاشی، طراحی، مجسمه‌سازی، تصویرسازی در اولویت‌های ماست. اما تصمیم داریم نگاهی هم به هنرهای جدیدتر و تازه‌تر داشته باشیم. هنرهایی مثل "ساند پرفورمنس"، و "ویدئو آرت" را هم در سایت داشته باشیم.
مریم میرزا
تحریریه: یلدا کیانی