Τριγμοί στο AAA των ΗΠΑ

Η Ουάσινγκτον υποχρεώνεται τώρα να βρει τρόπους μείωσης του τεράστιου δημόσιου χρέους της χώρας. Και μπορεί ο Λευκός Οίκος να μην συμμερίζεται –δημόσια τουλάχιστον- τις ανησυχίες του οίκου αξιολόγησης, οι αγορές όμως έχουν τη δική τους λογική. Και αυτό γιατί η διόγκωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και του δημοσίου χρέους θέτει σε κίνδυνο την ηγεμονία του δολαρίου.

Για πρώτη φορά αμφισβητείται σοβαρά η πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ. Για τον οικονομολόγο Στέφαν Σάρφετερ από την τράπεζα Baader Bank η προειδοποίηση της Standard and Poor’s δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. «Πιστεύω ότι η εξέλιξη αυτή είναι δικαιολογημένη. Περιμέναμε από καιρό μια σχετική τοποθέτηση από τους ειδικούς», λέει ο Στέφαν Σαρφέτερ.

Στην δραματική δημοσιονομική εξέλιξη των τελευταίων ετών αποδίδει την αρνητική αξιολόγηση ο επικεφαλής οικονομολόγος της επενδυτικής εταιρείας UniCredit Αντρέας Ρις: «Το ύψος του δημοσίου χρέους και τα ελλείμματα των ΗΠΑ αυξήθηκαν με μεγάλη ταχύτητα μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers το 2008. Το σημερινό δημόσιο χρέος των ΗΠΑ αντιστοιχεί στο 100% του ΑΕΠ της χώρας. Το ποσοστό αυτό είναι συγκρίσιμο με το αντίστοιχο της Ιρλανδίας».

Με την εκτίμηση αυτή συμφωνεί και ο Στέφαν Σάρφετερ και προσθέτει: «Κάποιοι υποστηρίζουν με σαφή στοιχεία υπερβολής και μαύρο χιούμορ πως η δημοσιονομική κατάσταση των Αμερικανών θυμίζει την κατάσταση των Ελλήνων και των Πορτογάλων, αλλά σε τελική ανάλυση δεν έχουν και πολύ άδικο. Διαπιστώνουμε ότι το χρέος των ΗΠΑ έχει υπερβεί σαφώς ένα κρίσιμο επίπεδο».

Η αρνητική κατάσταση, στην οποία έχει περιέλθει η Ουάσιγκτον δεν ήταν άγνωστη στους ειδικούς. Οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών συσσώρευσαν διαρκώς όλο και περισσότερα χρέη. Το ερώτημα που τίθεται, αλλά μένει αναπάντητο είναι γιατί η Standard and Poor’s επέλεξε την συγκεριμένη συγκυρία για να αμφισβητήσει την πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ.

Ο οικονομολόγος Αντρέας Ρις θα πει σχετικά: «Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι η απόφαση ήταν πολύ θαρραλέα. Και αυτό γιατί δεν θα πρέπει να ξεχνούμε ότι ο εν λόγω οίκος αξιολόγησης δέχθηκε σίγουρα πολιτικές πιέσεις προκειμένου να μην προχωρήσει στο βήμα αυτό. Το ερώτημα είναι ωστόσο δικαιολογημένο, γιατί τώρα»;

Όμως μέχρι να δοθεί η δέουσα απάντηση στο ερώτημα οι αγορές θα ανησυχούν. Το ενδεχόμενο να ακριβήνει το χρήμα που χρειάζεται η Ουάσιγκτον αναγκάζει την κυβέρνηση Ομπάμα να ενεργήσει άμεσα και να δρομολογήσει μεγαλύτερες περικοπές των δημοσίων δαπανών.

Ωστόσο ο Αντρέας Ρις δεν είναι τόσο αισιόδοξος. «Ας μην ξεχνούμε λέει ότι στο τέλος της επόμενης χρονιάς θα διεξαχθούν εκλογές στις ΗΠΑ. Και σε τέτοιες περιόδους είναι δύσκολη υπόθεση οι μεγάλες περικοπές των δημοσίων δαπανών», καταλήγει ο γερμανός οικονομολόγος.