Rok Heinricha von Kleista

„Dom dla Kleista”, takie motto towarzyszy planowanej budowie muzeum Heinricha von Kleista we Frankfurcie nad Odrą. Położenie kamienia węgielnego w piątek (4.03.2011) zapoczątkowało też rok poświęcony twórczości tego pisarza. W programie obchodów przewidziano obok koncertu i spektaklu według opowiadania „Trzęsienie ziemi w Chile” także podwójną wystawę zatytułowaną: „Kleist: kryzys i eksperyment”, którą będzie można obejrzeć od 20 maja w Berlinie i od 22 maja we Frankfurcie nad Odrą.

Geniusz i ekscentryk

Heinrich von Kleist mocno irytował współczesnych ekscentrycznym i zmieniającym się nieustannie trybem życia. Uważany był za odludka, naciągacza i kompletnego dziwaka. Pomimo to był genialnym twórcą, któremu udało się w stosunkowo krótkim czasie stworzyć dzieła literackie, pozwalające zaliczyć go do grona największych niemieckich pisarzy. Pochodził z pruskiej rodziny oficerskiej i sam przez jakiś czas poświęcił się karierze wojskowej, dochodząc do stopnia podporucznika. Następnie dobrowolnie opuścił armię i rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą.

Niespokojny duch

Stosunkowo szybko zrezygnował ze studiów na wydziale prawa na rzecz literatury i rozczytywał się w dziełach Friedricha Schillera, Christopha Martina Wielanda oraz znanych filozofów niemieckich. Ostatecznie zdecydował się zostać pisarzem i w towarzystwie siostry Ulrike zaczął podróżować po Europie. Przebywał w Strassburgu i Paryżu, gdzie poznał Wilhelma von Humboldta. Każdą wolną chwilę spędzał w Luwrze i innych paryskich muzeach. W stolicy Francji zetknął się też po raz pierwszy z twórczością niemieckiego filozofa Immanuela Kanta. Lektura jego traktatów oraz idea niepoznawalności prawdy, którą głosił, spowodowała, że Kleist przeżywając kryzys wartości przeprowadził się do Szwajcarii. Tam powstał też jego pierwszy dramat: „Rodzina Schroffensteinów”. W 1802 roku rozpoczął pracę nad kolejnym dramatem „Rozbity dzban”. W 1804 roku wrócił do Prus i znalazł zatrudnienie się w pruskim ministerstwie gospodarki w Berlinie. Służbowo przeniesiony do Königsbergu Heinrich von Kleist został aresztowany po klęsce Prus z wojskami Napoleona i osadzony w twierdzy. Kilkumiesięczny pobyt w więzieniu twórca wykorzystał do napisania dramatów: „Amphitron” i „Penthesilea”.

Życiowy bankrut

Po wyjściu na wolność Kleist zajął się w Dreźnie wydawaniem pisma artystycznego. Okazał się jednak kiepskim biznesmenem i już wkrótce pismo zbankrutowało. Próba wystartowania w Berlinie z periodykiem „Berliner Blätter“ również zakończyła się niepowodzeniem. Na krawędzi finansowej ruiny i skłócony z rodziną popełnił wraz z nieuleczalnie chorą przyjaciółką, Henriette Vogel, samobójstwo 21 listopada 1811, w powozie w pobliżu jeziora Wannsee.

Heike Mund/ Alexandra Jarecka

Red.odp.: Andrzej Pawlak